ശൈത്യ കാലത്തിന്റെ മഞ്ഞുമന്ത്രം; യൂറോപ്പിന്റെ ഹൃദയത്തിലൂടെ ക്രിസ്മസ് മാർക്കറ്റുകളിലേക്ക്

ശൈത്യകാലത്തിന്റെ യാത്ര തുടങ്ങുമ്പോൾ, മഞ്ഞിലെ മന്ത്രം യൂറോപ്പിന്റെ ഹൃദയത്തിലൂടെ ശൈത്യകാലം അതിന്റെ യാത്ര തുടങ്ങുമ്പോൾ പ്രകൃതി ഒരു മന്ദഗതിയിലേക്ക് വഴുതുന്നതുപോലെ തോന്നും. ആകാശം വേഗം ഇരുണ്ടിറങ്ങും; തെരുവുകൾക്ക് അകാരണമായ ഒരു നിശ്ശബ്ദതയും, എല്ലുകളെ തുളയ്ക്കുന്നൊരു തണുപ്പും കൈവരും.

നഗരങ്ങൾ അവരുടെ തിരക്കിട്ട മുഖം മാറ്റി, കമ്പിളിപ്പുതപ്പിനുള്ളിലേക്ക് ഒതുങ്ങാൻ ശ്രമിക്കുന്നൊരു പ്രതീതി. എന്നാൽ ഈ ഇരുട്ടിനുള്ളിൽ എവിടെയോ ഒരു ചെറിയ പ്രകാശ ശബ്ദം കേൾക്കാം—അനേകം കമ്പിളിമരങ്ങൾക്കിടയിൽ മിന്നുന്ന ചെറുവിളക്കുകൾ, സ്റ്റാളുകളിൽ നിന്നുയരുന്ന മധുരപലഹാരങ്ങളുടെയും സുഗന്ധവ്യഞ്ജനങ്ങളുടെയും മണം, തണുപ്പിനെ വകവെക്കാതെ ചിരിച്ചുല്ലസിക്കുന്ന ഒരു കൂട്ടം ആളുകൾ.

ഇതാണ് ജർമ്മനി, ഓസ്ട്രിയ, സ്വിറ്റ്സർലാൻഡ് എന്നീ ജർമ്മൻ ഭാഷാപ്രദേശങ്ങളിലെ ക്രിസ്മസ് മാർക്കറ്റുകൾ (Weihnachtsmärkte). ഇത് കേവലം ഒരു ചന്തയല്ല; ഒരു സാംസ്കാരിക പൈതൃകമാണ്, ഒരു ആത്മീയതയുടെ മൃദുനാദമാണ്, ആധുനിക മനുഷ്യൻ ഒരുമിച്ചിരുന്ന് ചിരിക്കാൻ കണ്ടെത്തിയ ഒരു ചെറിയ ഇടമാണ്.

ഇരുപത്തിയൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലെ കമ്പോളത്തിരക്കിനിടയിലും മധ്യകാലത്തിന്റെ സ്നേഹചൂട് പേറുന്ന ഈപ്രകാശകൂടാരങ്ങൾ യൂറോപ്പിന്റെ Advent കാലത്തെ നിർവചിക്കുന്നു.

ഉത്ഭവത്തിന്റെ സ്നേഹ പാത:

മധ്യകാലത്തിന്റെ ദീപനാളങ്ങൾ ക്രിസ്മസ് മാർക്കറ്റുകളുടെ കഥ തുടങ്ങുന്നത് ക്രിസ്തുവർഷം 13-ഉം 14-നൂറ്റാണ്ടുകളിലെ യൂറോപ്പിലാണ്—അതായത് മദ്ധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ. ശൈത്യകാലത്തിന്റെ കഠിനതയിൽ അതിജീവനം ഒരു വെല്ലുവിളിയായിരുന്നു. അപ്പോൾ നഗരങ്ങളിലെ കർഷകർക്കും കച്ചവടക്കാർക്കും തണുപ്പിൽ ആവശ്യമായ ഭക്ഷണം, ചൂടുവസ്ത്രങ്ങൾ, വിറക്, മരപ്പണികൾ തുടങ്ങിയവ വിൽക്കാനും വാങ്ങാനും ഒരു പൊതു ഇടം ആവശ്യമായി വന്നു.

ഈ ആവശ്യം നിറവേറ്റാൻ നഗരസഭകൾ "വിന്റർമാർക്ക്റ്റ്" (Wintermarkt) എന്ന പേരിൽ ശൈത്യകാല വിപണികൾക്ക് അനുമതി നൽകി. പലപ്പോഴും ഇവ പള്ളികളുടെ മുമ്പിലോ പ്രധാന കത്തീഡ്രലുകളുടെ സമീപത്തോ ആയിരുന്നു സ്ഥാപിച്ചിരുന്നത്. Advent കാലഘട്ടം (ക്രിസ്മസിന് മുമ്പുള്ള നാലാഴ്ച) ആയപ്പോൾ, ഈ വിപണികൾക്ക് ഒരു ആത്മീയ പരിവേഷം ലഭിച്ചു. പള്ളിയുടെ മുമ്പിൽ Advent ഗാനങ്ങളുടെ മൃദുലതയിൽ ആളുകൾ ഒന്നിച്ചു, വിപണിയും വിശ്വാസവും ഒരുമിച്ചു നിന്നു.

1434 ലെ ഡ്രെസ്ഡൻ സ്ട്രീസൽമാർക്ക്റ്റ് (Dresden Striezelmarkt) ആണ് ഇത്തരത്തിലുള്ള ആദ്യത്തെ രേഖാമൂലമുള്ള ക്രിസ്മസ് വിപണി എന്ന് കരുതപ്പെടുന്നത്. പിൽക്കാലത്ത് ഈ Wintermarkt-കൾ, ക്രിസ്തുമസിനോട് അനുബന്ധിച്ചുള്ള കച്ചവടങ്ങൾ വർദ്ധിച്ചപ്പോൾ, ക്രിസ്മസ് മാർക്കറ്റായി വളർന്നു. ബാഹ്യമായ തണുപ്പിനെ മറികടക്കുന്ന ഒരു ചൂടുവീടായി അവ നിലകൊണ്ടു. ഈ പാരമ്പര്യം ജർമ്മൻ ഭാഷാപ്രദേശങ്ങളിൽ തലമുറകളായി കാത്തുസൂക്ഷിക്കപ്പെട്ടു.

ജർമ്മൻ ഭാഷാപ്രദേശങ്ങളുടെ നിറങ്ങളും നാദങ്ങളും:

 ജർമ്മനി, ഓസ്ട്രിയ, സ്വിറ്റ്‌സർലൻഡ് എന്നീ മൂന്ന് രാജ്യങ്ങളിലെയും ക്രിസ്മസ് മാർക്കറ്റുകൾക്ക് പൊതുവായൊരു ആത്മാവുണ്ടെങ്കിലും, ഓരോന്നിനും അതിൻ്റേതായ തനത് സൗന്ദര്യമുണ്ട്.

ജർമ്മനി: ഐതിഹ്യങ്ങളുടെയും പാരമ്പര്യത്തിന്റെയും ഭൂമി

ന്യൂറെംബർഗ് (Nürnberg) ക്രിസ്‌റ്റ്‌കിൻഡെസ്മാർക്ക്റ്റ് (Nürnberg Christkindlesmarkt),ലോകപ്രശസ്തമായ ഈ മാർക്കറ്റിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ ആകർഷണം ക്രിസ്‌റ്റ്‌കിൻഡ് (Christkind) എന്ന സ്വർണ്ണവേഷധാരിയായ യുവതിയാണ്. ഓരോ വർഷവും കവിത ചൊല്ലി ഈ മാർക്കറ്റ് തുറക്കുന്നത് ഒരു പഴയ കഥയുടെ തുടർച്ചയാണ്. ഇവിടുത്തെ Lebkuchen (Gingerbread ) ലോകമെമ്പാടും പ്രസിദ്ധമാണ്.

ഡ്രെസ്ഡൻ സ്ട്രീസൽമാർക്ക്റ്റ്: ജർമ്മനിയിലെ ഏറ്റവും പഴക്കമുള്ള മാർക്കറ്റുകളിലൊന്നാണിത്. ഇവിടെ നടക്കുന്ന സ്‌റ്റോളൻ ഘോഷയാത്ര (Stollen Parade) പ്രസിദ്ധമാണ്. ഭീമാകാരമായ 'ക്രിസ്തുമസ് സ്‌റ്റോളൻ' (ഒരുതരം കേക്ക്) ഒരു രാജകുമാരനെപ്പോലെ എഴുന്നള്ളിച്ച് കൊണ്ടുവരുന്നത് ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകൾ കൗതുകത്തോടെ നോക്കിനിൽക്കും.
കൊളോൺ: ഗംഭീരമായ കൊളോൺ കത്തീഡ്രലിന്റെ (Cologne Dom) മുന്നിലെ വിളക്കുകൾ Advent-ന്റെ ആകാശത്തെപ്പോലെ മിന്നിത്തിളങ്ങുമ്പോൾ, മാർക്കറ്റ് ഒരു ദേവാലയത്തിന്റെ വിശുദ്ധിയിൽ നിറയും.

ഓസ്ട്രിയ: സംഗീതവും രാജകീയ ശോഭയും

വിയന്ന: (Vienna Rathausplatz): വിയന്നയുടെ സിറ്റി ഹാളിന് മുന്നിലുള്ള ഈ മാർക്കറ്റ് ഒരു Opera വേദിയുടെ ഭംഗിയോടെയാണ് ഒരുങ്ങുക. മനോഹരമായ വാസ്തുവിദ്യയും, സംഗീതവും, റോമൻ കത്തോലിക്കാ പാരമ്പര്യവും ഇതിന് ഒരു രാജകീയ ശോഭ നൽകുന്നു.

സാൽസ്ബർഗ്: സംഗീത ചക്രവർത്തിയായ മോസാർട്ടിന്റെ ഓർമ്മകൾ നിറഞ്ഞുനിൽക്കുന്ന ഈ നഗരത്തിൽ Advent hymns വീണതാളമായി ഒഴുകും. ഓസ്ട്രിയൻ മാർക്കറ്റുകളിൽ ക്രിസ്തുമസ് കരോളുകൾക്ക് പ്രത്യേക സ്ഥാനമുണ്ട്.

സ്വിറ്റ്‌സർലൻഡ്: പർവ്വതങ്ങളുടെയും തടാകങ്ങളുടെയും നിശ്ശബ്ദ കവിത

സൂറിച്ച്: സെൻട്രൽ റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനിലെ ഇൻഡോർ മാർക്കറ്റാണ് സൂറിച്ചിലെ വലിയ ആകർഷണം. നടുവിൽ തിളങ്ങി നിൽക്കുന്ന സ്ഫടികാലംകൃതമായ (Swarovski)സ്വാറോവ്സ്കി ക്രിസ്‌മസ് ട്രീ അതിശയിപ്പിക്കുന്ന കാഴ്ചയാണ്.

ബാസൽ: റൈൻ നദിയുടെ തീരത്തുള്ള, ബാസൽ മിൻസ്റ്ററിന്റെ (Basel Minster) ചുവട്ടിൽ മഞ്ഞുതുള്ളികൾക്കിടയിലെ ഈ മാർക്കറ്റ് ഒരു നിശ്ശബ്ദ കവിത പോലെയാണ്. സ്വിസ് ചോക്കലേറ്റുകളും ചീസും ഇവിടെ പ്രധാനമാണ്.

ലൂസേൺ: തടാകത്തിലെ തണുത്ത കാറ്റിനൊപ്പം ക്രിസ്മസ് ഗാനങ്ങൾ ഒഴുകിനടക്കുമ്പോൾ, ലൂസേൺ മാർക്കറ്റ് സ്വിസ് പ്രകൃതിയുടെ ശാന്തമായ സൗന്ദര്യത്തെ ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു.

മനുഷ്യൻ എന്ത് തേടുന്നു ഇവിടങ്ങളിൽ?:

കൂട്ടായ്മയുടെ തണൽ, ക്രിസ്മസ് മാർക്കറ്റുകൾ ഇന്ന് ഒരു shopping event എന്നതിലുപരി ഒരു emotional experience ആണ്. തണുപ്പിനെ മറികടക്കാൻ മനുഷ്യന് ആദ്യം വേണ്ടത് ചൂടാണ്. മാർക്കറ്റുകൾ നൽകുന്നത് ശാരീരികമായ ചൂടിനൊപ്പം, മാനസികമായ കൂട്ടായ്മയുടെ ചൂടാണ്.

ഈ മാർക്കറ്റുകൾ ഒരുതരം 'പൊതു സ്വീകരണമുറി' (public living room) പോലെ പ്രവർത്തിക്കുന്നു. തിരക്കിട്ട ജീവിതത്തിൽ അന്യോന്യം കാണാനോ സംസാരിക്കാനോ സമയം കിട്ടാത്തവർ, തണുത്ത വൈകുന്നേരങ്ങളിൽ ഇവിടെ ഒത്തുചേരുന്നു. കുട്ടിക്കാലത്തെ നക്ഷത്രാലങ്കാരങ്ങളുടെയും സമ്മാനങ്ങളുടെയും ഓർമ്മകൾ പുതുക്കുന്നൊരു നിമിഷമാണ് ഓരോ മാർക്കറ്റ് സന്ദർശനവും.

ഇവിടെ ലഭിക്കുന്ന ഭക്ഷണങ്ങളുടെയും പാനീയങ്ങളുടെയും സ്വാദും മണവും വെറുമൊരു രുചി മാത്രമല്ല; അത് ആശ്വാസമാണ്. Lebkuchen-ന്റെ മണം, ചൂടുള്ള Bratwurst-ന്റെ മണം, ആവി പറക്കുന്ന Glühwein-ന്റെ മൃദുതിളക്കം ഇവയെല്ലാം ഒരുമിക്കുമ്പോൾ ഒരു വൈകാരികമായ സുരക്ഷിതത്വമാണ് (emotional comfort) ഉണ്ടാക്കുന്നത്.

ഈ മാർക്കറ്റുകൾ നമ്മെ ഒരു ലളിതസത്യത്തിലേക്കാണ് തിരിച്ചുകൊണ്ടുപോകുന്നത്: "ജീവിതത്തിലെ ചെറിയ കാര്യങ്ങൾക്കാണ് വലിയ തണലുള്ളത്."

ഇന്നത്തെ യൂറോപ്പ്, ഇന്നത്തെ മാർക്കറ്റുകൾ:

യൂറോപ്പ് ഒരു ബഹു-സാംസ്‌കാരിക (multicultural) ഭൂഖണ്ഡമായി പരിണമിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും, ക്രിസ്മസ് മാർക്കറ്റുകളുടെ ആകർഷണത്തിന് കുറവുണ്ടായിട്ടില്ല. ജർമ്മൻ, സ്വിസ്, ഓസ്ട്രിയൻ പൗരന്മാർക്കൊപ്പം മറ്റു സമൂഹങ്ങളിലെ ആളുകളും ഇന്ന് ഈ മാർക്കറ്റുകളിലെ ഒരേ പ്രകാശത്തിനു കീഴിൽ നിൽക്കുന്നു.

ക്രിസ്തുമസ് ആഘോഷത്തിന്റെ മതപരമായ വശം മാറ്റി നിർത്തിയാലും, ഈ മാർക്കറ്റുകൾ ഒരു മനുഷ്യത്വ വേദി ആയി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. വ്യത്യസ്ത പശ്ചാത്തലങ്ങളുള്ള ആളുകളെ ഒരേ നടപ്പാതയിൽ, ഒരേ ചിരിയുടെയും പാട്ടിന്റെയും നടുവിൽ കൊണ്ടുവരുന്ന ഒരു 'ചെറിയ ലോകം' ആണ് ഈ മാർക്കറ്റുകൾ. ഇത് ഇന്നത്തെ യൂറോപ്പിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രസക്തിയായി മാറുന്നു വൈവിധ്യങ്ങൾക്കിടയിൽ സൗഹൃദം സ്ഥാപിക്കാനുള്ള ഒരിടം.

പ്രകാശത്തിന്റെ പിറകിലെ നിഴലുകൾ:

ആഡംബര വസ്തുക്കളുടെയും ഷോപ്പിംഗിന്റെയും തിരക്ക് Advent-ന്റെ യഥാർത്ഥ ശാന്തതയെ മറയ്ക്കുന്നുവോ? പഴയ പാരമ്പര്യങ്ങളുടെ സ്ഥാനത്ത് ലാഭേച്ഛകൾ കടന്നുവരുന്നുവോ?

സുരക്ഷാ ഭീഷണികൾ: വലിയ നഗരങ്ങളിലെ മാർക്കറ്റുകളിൽ സുരക്ഷാ സംവിധാനങ്ങൾ ശക്തമാണ്. ഭീകരാക്രമണങ്ങളുടെ ഓർമ്മകളും, ആൾക്കൂട്ടത്തിൻ്റെ സുരക്ഷയെക്കുറിച്ചുള്ള ആശങ്കകളും ഇപ്പോഴും ഈ ആഘോഷവേദികളുടെ ചുറ്റും ഒരു നിഴൽ പോലെ നിലനിൽക്കുന്നു.

കാലാവസ്ഥ മാറ്റം: മഞ്ഞില്ലാത്ത ഡിസംബർ മാസങ്ങൾ സാധാരണമായി വരുന്നു. മഞ്ഞില്ലാത്ത ക്രിസ്മസ് മാർക്കറ്റുകൾക്ക് അതിൻ്റെ പഴയ 'മിസ്റ്റിക് ചാമിന്' (Mystic Charm) കുറവ് വരുന്നതായി പലരും വിലപിക്കുന്നു.

ആത്മീയതയുടെ ഇടിവ്: ക്രിസ്തുവിന്റെ ജനനത്തിന്റെ അർത്ഥം ലൈറ്റുകളുടെയും കളിപ്പാട്ടങ്ങളുടെയും നടുവിൽ മങ്ങിപ്പോകുന്നുണ്ടോ?

Advent-ന്റെ ശബ്ദം: നിശ്ശബ്ദതയുടെ തത്വചിന്ത:മാർക്കറ്റുകൾ ശബ്ദങ്ങളാൽ നിറഞ്ഞാലും, അതിന്റെ ഉള്ളിൽ Advent-ന്റെ ശാന്തമായ ഓർമ്മ നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്. മെഴുകുതിരികൾ പറയുന്നത് ഒരു ലളിത സത്യമാണ്: "ഇരുട്ടിനുള്ളിൽ വെളിച്ചം വരുന്നു."

മനുഷ്യൻ തന്റെ ഉള്ളിലെ ഇരുട്ട് തിരിച്ചറിയുന്നവനാണ്—അസ്തിത്വപരമായ ചോദ്യങ്ങളും, ഏകാന്തതയും, ഭയവും. Advent അതിനൊരു ഉത്തരം നൽകുന്നു വെളിച്ചം.

ക്രിസ്മസ് മാർക്കറ്റുകളുടെ തിയോളജി (Theology ) അത്ര ലളിതമാണ്: ദൈവം വിദൂരത്തുള്ള സ്വർഗ്ഗത്തിലല്ല, മനുഷ്യരുടെ ഇടയിൽ—തിരക്കിലും ചിരികളിലും, തണുപ്പിലും ചൂടിലും—സാന്നിദ്ധ്യമുള്ളവനാണ്. "ഇമ്മാനുവൽ" (ദൈവം നമ്മോടു കൂടെ) എന്ന സത്യത്തെ ഈ കൂട്ടായ്മകൾ വീണ്ടും ഉറപ്പിക്കുന്നു. ബെത്‌ലഹേമിലെ ശാന്തഗുഹയിൽ പിറന്ന ക്രിസ്തുവിന്റെ കഥയ്ക്ക് ഇന്നത്തെ മാർക്കറ്റുകളിൽ പുതിയ രൂപങ്ങൾ ഉണ്ടാകാം—ഒരു മരക്കുടിലിലെ നക്ഷത്രമോ, ക്വയർ പാട്ടോ—എന്നാൽ അതിന്റെ ഹൃദയം അതേ സ്നേഹവും പ്രതീക്ഷയും തന്നെയാണ്.

ഒരു മനുഷ്യകഥയുടെ വെളിച്ചം

യൂറോപ്പിലെ ക്രിസ്മസ് മാർക്കറ്റുകൾ നമ്മോട് പറയുന്ന സന്ദേശം ഒരൊറ്റ വാക്കിൽ സംഗ്രഹിക്കാം: പ്രതീക്ഷ (Hope).
കൂട്ടായ്മയുടെ പ്രതീക്ഷ. തണുപ്പിനെ മറികടക്കുന്ന വെളിച്ചത്തിന്റെ പ്രതീക്ഷ. ഒരു പ്രത്യേക കാരണവുമില്ലാതെ മനുഷ്യൻ മനുഷ്യനോട് ചിരിക്കാൻ കഴിയുമെന്ന പ്രതീക്ഷ.

ശൈത്യകാലം എത്ര നീണ്ടാലും, മനുഷ്യന്റെ ഉള്ളിലെ Advent-ന്റെ കാത്തിരിപ്പ് ഒരിക്കലും അവസാനിക്കുന്നില്ല. അതുകൊണ്ടാണ് ഓരോ വർഷവും, നവംബർ അവസാനം ആകുമ്പോൾ യൂറോപ്പ് വീണ്ടും ഈ ചെറുവിളക്കുകൾ തേടുന്നത്.
ഓരോ ക്രിസ്മസ് മാർക്കറ്റും തങ്ങളുടെ ചെറുവിളക്കിലൂടെ ഒരു whispered truth പറയുന്നു: "ഇരുട്ട് എത്ര കട്ടിയായാലും, വെളിച്ചം വീണ്ടും തെളിയും."